Çocuğunuzun Isırmasını ve Vurmasını Durdurmak İçin 15 Yol
Çocuğunuzun dişlerinin ve ellerinin gelişmesi genelde muzurlukları da beraberinde getirir. Küçük çocuklar genelde ne yaptıklarının farkında olmadan etrafındaki objeleri veya insanları ısırır ve onlara vurur. Böyle bir durum ciddi zarar yaratmadan önce düzeltilmelidir.
1. Çocuğunuzun neden vurduğunu ve ısırdığını anlayın.
Çocuğunuzun size ısırmasını veya size vurmasını kişisel olarak algılamayın. Çocukların dişleri çıktıkça ve elleri geliştikçe, ilk yapmak istedikleri şey bu yeni gelişmelerle deneylerdir. Mesela dişlerini denemek için annesinin derisinden daha iyi bir yer neresi olabilir ki? Çocuğunuzun görevi ona sağlanan bu yeni araçları (dişler ve gelişen eller) kullanmaktır, sizin göreviniz ise ona bunların nasıl kullanılacağını öğretmek.
Saldirgan bir bicimde ısırmak ve vurmanın zirveye ulaştığı zaman 18-36 ay arasıdır. Bu yaşlarda çocuğunuz daha istediklerini anlatabilecek konuşma seviyesinde olmadığından, ısırmak ve vurmak gibi hareketlerle kendini ifade etmeye çalışacaktır.
2. Çocuğunuzun saldırgan tutumunun kaynağını bulun.
Çocuğunuzun saldırgan tutumunun tetikleyen nedir? Bu konuda bir günlük tutmak size yardımcı olabilir. Çocuğunuzun saldırgan davranışlarını tetikleyen unsurları her defasında not alırsanız, çocuğunuzun hangi durumlarda nasıl tepki vereceğini kestirebilirsiniz.
3. Çocuğunuz canınızı acıtırsa bunu ona belirtin.
Ebeveynleri veya ailenin diğer üyelerini tokatlamak veya ısırmak sosyal açıdan yanlış bir davranış olmakla beraber genelde can da acıtır. Böyle bir durumda çocuğunuza canınızın acıdığını belirtin ve onu doğru bir davranış biçimine yönlendirin. Örneğin, çocuğunuzun sizi ısırması durumunda ona ısırmanın sizin canınızı acıttığını, bunu yapmak yerine size sarılabileceğini söyleyin ve ona sarılın.
Eğer saldırgan davranışlar çocuğunuzda hayal kırıklığının veya öfkenin bir göstergesi haline gelmiş ise, ona sakince size vuramayacağını belirtin. Bu durum devam ederse, çocuğunuza hayır kavramını vurmasını engelleyerek fakat ona herhangi bir zarar vermeden gösterin.
4. Çocuğunuz başka bir bebeğe vuruyorsa onu alternatif davranışlara yönlendirin.
Çocuğunuz elindeki bir objeyle başka bir çocuğa vuruyorsa, bu tür objeleri hemen çocuğunuzdan uzaklaştırın. Onun elini elinize alin ve okşamak gibi daha nazik hareketlerden birini gösterin.
5. Çocuğunuza karşılık vermeyin.
“Çocuğuma ısırmanın can yaktığını onun üzerinde gösterirsem anlar.” düşüncesi böyle bir durumda sonuç vermeyecektir. Çünkü çocuğunuz siz onu ısırdığınızda artık sizi ısırmaması gerektiğini anlayamayacaktır. Bunun yerine çocuğunuzun kendi kolunu yavaşça onun ağzına götürün ve hafifçe bastırın. Bu onun bu hissi anlamasını sağlayacaktır. Bu özellikle çocuğunuz birisini ısırdıktan hemen sonra yapılırsa, çocuğunuzun saldıran tutumunu engellemek açısından son derece efektif bir metottur.
6. Unutmayın, çocuğunuz sizi örnek almakta.
Eğer çocuğunuza vurmamasını öğütleyip sonra bunu yaptığında ona vurursanız, çocuğunuzun kafası ziyadesiyle karışacaktır. Bunun yerine çocuğunuz böyle bir duruma düşmeden önce, böylesi bir durumda neler yapacağınızı iyice düşünün. Ve unutmayın, çocuğunuzun en büyük idolü sizsiniz, o mümkün olduğu sürece sizi taklit edecek, yaptığınız ve söylediğiniz şeyleri benimseyecektir.
7. Çocuğunuza istediği şeyi almanın başka yollarını gösterin.
Eğer çocuğunuz bir arkadaşına oyuncağını almak için vuruyorsa, ona arkadaşının oyunu bitene kadar beklemesini, bu sürede de başka bir oyuncakla oynayabileceğini gösterin. Böylesi bir çatışmanın kardeşler arasında olması durumunda ise, çocuklarınız için her bir oyuncakla oynaması için bir paylaşım suresi tutun. Eğer bu durum devam ederse, şiddet gören çocuğun çocuğunuzla bir sure oynamamasını sağlayın ve kendisine bu durumun kendi saldırgan tutumları yüzünden olduğunu açıklayın.
8. Çocuğunuza bir “düşünme arası” verdirin.
2 yaşından itibaren çocuğunuz saldırgan davranışı ve bunun sonuçları arasında bir bağlantı kurabilecek duruma gelir. Eğer çocuğunuz 2 yaşından büyük ise, ona saldırgan tutumlarından sonra ufak bir düşünce arası verdirin. Sizin yanınızda hiç bir şey yapmadan oturması onun sinirinin yatışmasını sağlayacak, aynı zamanda böyle bir davranışı tekrar göstermesi durumunda gene böylesi bir ara vereceğini anlayacaktır. Bu ara süresince çocuğunuzu özür dilemeye de teşvik edin.
9. Sakin davranışlar göstererek çocuğunuza örnek olun.
Sizin saldırgan tutumlarınız, hayatınızdaki sorunları saldırgan bir tavırla çözmeye çalışmanız, çocuğunuzu da saldırgan bir hale getirecektir. Bunun yerine kendi hayatınızda da daha sakin davranmaya, sorunlarınızı konuşarak ve sakin kalarak çözmeye gayret gösterin. Eğer çocuğunuz karşısında sorunlarınızı bu şekilde çözerseniz, çocuğunuz da doğru tutumun bu olduğunu benimseyecektir.
10. Çocuğunuzu onu saldırganlaştırabilecek durumlara sokmayın.
Saldırganlık konusunda sorun yaşayan bir çocuğun rekabet yaratabilecek ortamlara sokulması onun saldırganlığını öne çıkaracaktır. Örneğin, kapalı bir mekanda oynanan ebelemece, hazine avı türevi oyunlar, çocuğunuzun arkadaşlarını veya yaşıtlarını geçmek adına şiddet uygulamasına neden olacaktır. Bundan dolayı çocuğunuzun onu saldırganlaştıracak aktivitelere katılmasını sınırlayın, eğer katılırsa da onu sıkı bir bicimde gözetleyin.
11. Çocuğunuz sinirli gözüktüğü an onu yatıştırın.
Çocuğunuzun oyuncakları yere vurması ve atması, duvarları tekmelemesi veya evdeki evcil hayvanınıza vurması hep sinirinin ve stresin bir göstergesidir. Böylesi bir durumda çocuğunuz size veya başkasına bir zarar vermeden onu yatıştırın. Ona temas halinde olduğu her şeye karşı nazik davranmasını öğütleyin.tartismak1
12. Çocuğunuza doğru davranışları için ödül verin.
Çocuğunuz için bir doğru davranış tablosu tutmak onun saldırgan tutumunu frenleyebilir. Çocuğunuzun uslu olduğu her gün için bu tabloya bir gülen yüz çizin ve 3 gün üst üste gülen yüz alması durumunda ona ufak bir ödül verin.
13. Çocuğunuza otokontrol aşılayın.
Eğer çocuğunuz 3 yaşından büyük ise ona sinirlendiğinde kendisini kontrol etmesini öğretebilirsiniz. Mesela size sinirlendiği zaman vurmak yerine öfkesini eski bir yastıktan çıkarmasını öğretebilirsiniz. Veya ona sinirlendiği zaman evin içinde dolaşarak öfkesini atmayı benimsetebilirsiniz.
14. Ciddi durumlarda eşinizden de yardım alın.
Otoritenizin delindiğini hissederseniz, mutlaka eşinizi de olayın içine katın. Sürekli saldırgan tutum sadece her iki ebeveynden de bunu düzeltmeye yönelik bir çaba gelirse düzelebilir. Çocuğunuzu disipline ettikten sonra eşinizden de onla konuşmasını ve ona bu durumun kabul edilemez olduğunu belirtmesini isteyin. Çocuğunuz iki ebeveyninin de durumdan hoşnut olmadığını anlarsa kendine çeki düzen vermek konusunda daha istekli olacaktır.
15. Çocuğunuzu iyi gözetleyin.
Eğer çocuğunuz saldırgan bir tutum içindeyse, onun başka çocuklarla birlikte oynaması tehlikeli olabilir. Böyle durumlarda gözünüzü çocuğunuzun üstünden ayırmayın. Diğer anneleri ve yaşı daha büyük olan çocukları bu konuda uyarın.
Eğer çocuğunuz okul öncesi bir eğitim kurumunda veya bir oyun grubundaysa, bu grubun öğretmenlerini veya gözetmenlerini çocuğunuzun davranışları hakkında bilgilendirin. Fakat çocuğunuzu etiketlemelerine (“Ayşe Hanimin çocuğu ısırıyor, onla oynamayın.”) izin vermeyin. Böylesi bir durum çocuğunuzun bu lakabı veya etiketi iyice üstüne almasına ve bu tutumu arttırmasına neden olacaktır.
Mehmet Emre & Ahmet Emir 